KİTAP OKUMANIN VE ÇÖZÜMLEMENİN HAYAL GÜCÜ ÜZERİNE ETKİSİ

Edebiyatın diğer sanatlardan en büyük farkı hem yoruma hem de çözümlemeye dayalı olmasıdır. Örneğin bir film izlerken olaylara senaristin bakış açısından ve yönetmenin perspektifinden bakmak zorunda kalırız. Ancak aynı zorunluluk kitap okurken geçerli değildir. Bu nedenle kitaplar sadece diksiyonumuzu ve kelime dağarcığımızı geliştirmez. Hayal gücümüzü sonuna kadar kullanmamıza izin verir ve bize bilinmeyen dünyaların kapılarını aralar.

Yazarlara Göre Kitaplar ve Hayal Gücü

Birçok yazar ve düşünür kitap okumanın hayal gücü üzerinde sayısız etkileri olduğunu savunmuş ve eserlerinde de bu etkilerden bahsetmiştir. Örneğin Arjantinli yazar Carlos Maria Domingez kaleme aldığı Kağıt Ev romanının başkarakteri ”Kitaplar insanların kaderlerini değiştirir” der. Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk’un Yeni Hayat kitabı ”bir gün bir kitap okudum ve büyün hayatım değişti” cümlesi ile başlar.

Daha birçok yazar insanın ancak edebiyat ile mutlu olabileceğini, çünkü kitapların insanların kaderini değiştirecek kadar güçlü olduğunu ifade etmiştir. Çünkü romanların, hikayelerin, şiirlerin bize sunduğu dünya en az hayal gücümüz kadar geniştir. Ve okuduğumuz her kitapta hayal gücümüz biraz daha zenginleşir.

Roman Okumanın Hayal Gücü Üzerine Etkileri

Roman ve hikaye gibi kurgusal metinlerde karakterler ne kadar betimlenirse betimlensin insanın hayal gücü ile harmanlanır. Çünkü edebiyatta doğrudan görsellik söz konusu değildir. Aynı durum hikayelerde anlatılan olaylar ve mekanlar için de geçerlidir. Lev Tolstoy ya da Fyodor Dostoveyski’nin bir romanını okurken herkes kafasında farklı mekanlar ve sahneler canlanır.

Kurgusal kitaplarının hayal gücüne en büyük katkılarından bir diğeri tamamen imgelere dayalı olmasıdır. Yazarın anlattıkları ile okurun hayal ettikleri birleşince kurgu ile gerçeklik iç içe geçer. Bu durumu ünlü bir edebiyat kuramcısı şu şekilde özetlemiştir: ”Yazar kalemiyle, okur düş gücüyle yazar.”

Şiir Okumanın Hayal Gücüne Katkıları

Sadece roman ve hikaye değil şiir okumak da hayal gücünü geliştirir. Didaktik şiirlerde ufkumuzu genişleten bilgiler öğreniriz. Pastoral şiirler okurken gözümüzün önüne daha önce hiç gitmediğimiz yerle canlanır. Lirik ve romantik şiirler ise doğrudan insanların duygu dünyasına seslenir. Şiir, roman, hikaye ve diğer türleriyle edebiyat sadece fikir dünyamızı geliştirmekle kalmaz, hayal gücümüzü de arttırır.

Kitap Okumanın ve Çözümlemenin Çocuklara Faydaları

Kitap okumak ve çözümlemek sadece yetişkinlerin değil çocukların da hayal dünyasını besler. Olayları farklı bakış açılarıyla değerlendirmeyi öğrenirler. Bununla birlikte edebiyatın en büyük faydalarından biri de okurlara empati yeteneği kazandırmasıdır. Başka başka karakterlerin hayat hikayelerini okumak, ön yargıları yıkar. Kitaplar büyüyen her çocuk ikili ilişkilerinde kendisini başkalarının yerine koymayı bilir.

Sonuç olarak kitap okumak yeni ufuklar açar, bizden farklı düşünen ve yaşayan insanlara saygı duymayı öğretir.

Televizyon, İnternet ve Telefon Yerine Kitaplar

Televizyon karşısında ya da internet başında saatlerce vakit geçirmesinin birçok yıkıcı etkisi vardır. İleride pişmanlığı beraberinde getirecek olan bu yıkıcı etkilerin başında zaman kaybı geliyor Ayrıca sürekli video ve televizyon izlemek, hayal dünyasının körelmesine neden olmaktadır. Buna karşın edebiyat yaratıcı düşünceyi geliştirir ve kültür seviyemizi arttırır. Her yeni kitap keşfedilecek yeni bir dünya, tanışılacak yeni karakterler demektir. Bu dünyaların ve karakterlerin sayısı arttıkça hayal gücümüz de aynı oranda zenginleşecektir.

Kitap okumanın, dahası derin okumanın gücüne şahit olmak isterseniz Umay’da Hakan Akdoğan Derin Okuma etkinliğine davetlisiniz!