SATRANÇ NEDİR? SATRANCIN BEYİN GELİŞİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ NELERDİR?

Satranç, eski zamanlardan günümüze kadar gelen ve temelinde stratejik düşünmenin yattığı bir zeka oyunudur. Satranç oynarken sürekli olarak düşünmeniz ve aklınızı çalıştırmanız gerekmektedir. Rakibinizin hamlelerini önceden tahmin ederek ona karşı strateji geliştirmelisiniz. Tabii ki satranç oynayabilmek için oyunun kurallarını çok iyi bir şekilde bilmeniz gerekmektedir.

Satranç Nedir?

Satranç iki kişi ile oynanan, 32 beyaz ve 32 siyah olmak üzere toplamda 64 kare üzerinde, 16 siyah ve 16 beyaz taşın kullanıldığı bir strateji oyunudur. Siyah ve beyaz taşların, görevlerine göre satranç tahtası üzerine dizilmesi ile oyun başlar. (1)

Satranç Oyununun Tarihi

Satranç oyununun nerede ve ne zaman oynanmaya başladığı ile ilgili birbirinden farklı hikayeler bulunmaktadır. Bu hikayelerden en bilineni ise satranç ve buğdayın hikayesidir.

Bu hikaye yaklaşık 1400 yıl önce Hindistan’da geçmektedir. Satranç ve buğdayın hikayesinde, Yüce Bilgin’in Hindistan Kralı’nı savaştan vazgeçirmeye çalışırken satranç oyununu bulduğu anlatılmaktadır. Satranç oyununun mantığı ve olasılıkları göz önüne alındığında tek bir kişi tarafından geliştirildiğini düşünmek mantıksızdır.

Satrancın gelişim süreci evrensel bir süreçtir ve birçok toplumun bu gelişimde etkisinin olduğu söylenebilir. Satranç oyununun oluşumunda kabul edilen görüş, Çin temelli bir oyun olduğudur. Çaturanga (Satrancın atası olarak kabul edilen oyundur. Satranç kural ve konseptini bu oyundan almıştır) adındaki bir Çin oyunundan türetildiği düşünülmektedir.

Hindistan’da ortaya çıktığı kabul edilen satranç oyununun temelleri 6. yüzyıla dayanmaktadır. Satranç taşlarının bir orduyu temsil ettiği söylenmektedir. Taşların içerisinde Asya’da savaş stratejilerinde oldukça yaygın olarak kullanılan fillerin bulunması, bu görüşü destekleyen argümanlardan birisidir.

Hindistan’da temelleri atılan satranç oyunu daha sonra Çin ve Kore’ye oradan da Japonya’ya geçmiştir. İran’da ise çaturanga olarak oynanmaya başlanmıştır. İslamiyet’in yayılmasıyla birlikte Araplar da satranç ile etkileşime geçmiş ve bu oyuna “satranj” ismini vermişlerdir. Araplar bu oyunu inceleyerek çeşitli yazılar yazmışlardır. Satranç, İslam Devleti’nin İspanya üzerindeki fetihleri ile Avrupa topraklarında yayılmaya başlamıştır.

Bir dönem kilise tarafından kumar olarak görülmesi sebebiyle yasaklansa da Rönesans Dönemi ile daha çok ilgi görmeye başlamıştır. Satranç oyunu artık üst kesimlerin oyunu olarak görülmeye başlanmıştır. Ancak zamanla yayılmaya devam ederek halk zümresine kadar inmiştir. 19. yüzyılın ortalarına geldiğimizde resmi olarak ilk satranç turnuvası düzenlenmiştir. 1924’te ise Dünya Satranç Federasyonu kurulmuştur. (2)