UMAY - BİLİM SANAT VE YAŞAM MERKEZİ
 

YOGA NEDİR? TEMEL VE BASİT YOGA HAREKETLERİ

02 AĞU 2023
 
 
 
 

Yoga denildiğinde, birçok kesimde akla ilk olarak uygulaması zor fiziksel duruşlarla yapılan aktivite ya da etkinlik geliyor. Fakat aslında bakarsanız bu Yoga için yetersiz bir düşünce. Yoga sadece, vücudunuzu belli formlara sokmak ve nefes hareketleri yapmakla ilgili değil. Derinine indiğiniz zaman bundan çok daha fazlası. Peki, Yoga nedir? Hadi, bölüm bölüm “Yoga nedir, ne işe yarar?” sorularını cevaplamaya çalışalım ve kavramları tanıyalım.

Yazının sonuna geldiğiniz zaman, yoga nedir ve bu kavramın karşılığı ne kadar geniş anlamış olacaksınız. O zaman ilk sorumuzdan başlayalım.

Yoga Nedir, Ne İşe Yarar?

Yoga;

zihin, ruh ve beden arasındaki uyumu sağlamaya odaklanan ruhsal bir disiplindir.

 

Sağlıklı yaşama sanatı ya da bilimi açısından da önemli olan yoga, hem fiziksel hem de zihinsel disiplinleri bir araya getirerek kişinin her açıdan daha sağlıklı kalmasını sağlar.

Evrensel bilinçle kişisel bilincin birleşmesini sağlayan yoga; zihin, beden ve ruh ile doğa ve insan arasında harika bir uyum olduğunu göstermektedir.

Kişinin benliğini keşfetmesini, nefes ve enerjisinin farkındalığına varmasını sağlayan yogada, bu uyumu yakalayan ve varoluş birliğini deneyimleyen kişilerin ise yogi olarak adlandırıldığını görürüz.

Tüm bu yönlerini değerlendirdiğimiz zaman yogayı, bütünsel sağlık yaklaşımlarından biri ve içsel bir odaklanma olarak tanımlayabiliriz.

“Yoga nedir, ne işe yarar?” artık az çok fikir sahibi olduğumuzu düşünüyorum. Dilerseniz tarihteki yerinden devam edelim ve kavramı daha iyi anlamaya çalışalım.

Yoganın Tarihi ve Bilinen Detaylar

Kelimenin kökeninden başlamak gerekiyor. “Yoga” kelimesi, Sanskritçe kökenli olan “Yuj” ya da “Yuji” olarak bilinen köke dayanıyor. Yuj; birlik, bütünlük, birleştirme gibi anlamlara karşılık gelmekte. Bu da aslında yoganın zihin, ruh ve beden bütünleşmesini en iyi şekilde açıklamakta.

İşin tarih kısmına geldiğimiz zaman yoganın çok eski dönemlere kadar dayandığını görüyoruz. M.Ö 2700’lü yıllara kadar uzandığı düşünülen yoga için ilk kanıtlar da zaten taşlar üzerine işlenmiş olan yoga pozlarıyla ortaya çıkmıştır.

Hindistan bölgesinde yapılan arkeolojik çalışmalarda ortaya çıkan taşlar ve bazı duruşları gösteren tabletler, aslında yoganın tarihinin çok derinlerde bir yerde olduğunu da kanıtlıyor. Henüz kanıtlanmamış olan bilgilere göre din ve inanç sistemlerinden de eski bir dönemde ortaya çıktığını görüyoruz.

Zaten yoga genel olarak tek bir dönem altında ele alınmıyor. Tarih boyunca farklı dönemlerde anılıyor ve 4 ayrı dönem olarak değerlendiriliyor.

Bu dönemlerdeki anlayışı da kısa kısa ele alalım. Aradaki farkları daha iyi kavramamızı sağlayacak.

Klasik Yoga Öncesi Dönemi

 

Yoga için başlangıç dönemi olarak da anılmakta. Kuzey Hindistan bölgesindeki İndus Saravati uygarlığı tarafından geliştirildiği ve uygulandığı düşünülüyor.

5000 yıl kadar öncesinde dayandığı düşünülen döneme ilişkin bulgularda, yoga adının ilk kez Rigveda’da geçtiği bulunmuş. Hinduizmin kutsal sayılan bazı metinlerinin sadece bir bölümü olarak değerlendirilen Vedalar’ın küçük bir bölümü Rigveda olarak bilinmekte.

Bu dönemde yoga öğretileri ve yoga inançlarının rahip Brahmanlar ve Rishiler tarafından kademe kademe geliştirildiği düşünülüyor.

Klasik Yoga Dönemi

 

Yoganın çatışan fikirler, teknikler ve inançların bir birleşimi olarak değerlendirildiği dönem, Patanjali’nin Yoga-sutraları ile tanımlanan dönemdir. Raj yoga olarak geçen klasik yoganın ele alındığı metinler, aydınlanmanın adımlarını barındırır. Dönemde yaptığı katkıları ve öğretileriyle beraber Patanji, yoganın atası olarak da anılmaktadır.

Patanji tarafından oluşturulan öğretiler ve yoga-sutraları, hala modern yoga döneminde etkilidir ve bu öğretiler ile teknikler üzerinden geliştirilen çok yöntem ve yeni teknik bulunur.

Klasik Sonrası Yoga Dönemi

 

Yoga nedir sorusunu cevaplamak için önemli bir dönem olduğu aşikar. Patanjali’den yıllar sonrasını kapsayan bölümde, yoga ustalarının insan ömrünü uzatmak ve insan vücudunu gençleştirmek için birçok teknik ve uygulama sistemi üzerinde çalıştığı bilinmekte.

Tantra Yoga’nın da yaratıldığı dönem olarak değerlendirilen bu dönemde, yogada fiziksel işlevler daha önde tutulmuştur.

Modern Yoga Dönemi

 

Hatha Yoga’nın yaygınlaşmaya başladığı ve giderek daha büyük kitleler tarafından desteklendiği dönemdir. Birçok yoga ustasının aktif şekilde rol aldığı dönemde özellikle batının, yoga öğretilerini ve yogayı daha hızlı kabul ettiği ve benimsediği görüldü. 1900’lü yıllarda bu konuda hem batıda hem de doğuda çeşitli yoga merkezleri açılarak, yoga öğretileri ve teknikleri de yaygınlaştırılmaya başlandı.

Yoga nedir, ne işe yarar ve dönemleri nasıl ayrılmıştır gibi birçok sorunun cevabını artık biliyorsunuz. Peki yogayı daha derinlemesine anlamak için bu kadarı yeter mi? Tabii ki yetmez. Dilerseniz şimdi de biraz daha somut konulardan söz edelim. Yoganın faydaları, yoga türleri ve basit yoga hareketleri gibi noktalara dokunmaya çalışalım.

Sağlıklı, esnek ve hafif bir yaşam için Yin Yoga Eğitimi kayıtları başladı.

Yoga Türleri ve Başlıca Öne Çıkanlar

Yoga, belli tekniklere ya da görüşlere göre farklı birçok türe ayrılmakta. Her ne kadar farklı teknikler ve bazı farklı yoga hareketleri olsa da aslında amaç her zaman için aynı. Zaten yoga nedir ne değildir anlattık. Yukarıda söz ettiğimiz kısımlardan da anlayacağınız üzere, farklı türlerde de olsa yoga için amaç her zaman için aynı olarak değerlendirilmekte. Peki, en popüler yoga türleri hangileri?

Ashtanga Yoga Nedir?

 

Aslında eski öğretilere dayanıyor olsa da K.Pattabhi Jois tarafından yaygınlaştırılana kadar çok bilinmiyordu. 1970’li yıllara dayanan Ashtanga Yoga, batıda da popülerleştirilmiştir.

Genel olarak titiz bir yoga tarzı olarak değerlendirilen Ashtanga Yoga, güçlü tempolu belli bir duruş dizisinin takip edildiği ve her stil hareketinin bir nefese bağlandığı bir türdür. En önemli kısmı her zaman aynı pozların ayı sırada gerçekleştiriliyor olması.

Hatha Yoga Nedir?

 

Hatha Yoga en eski yoga tarzlarından birisidir. Modern dönemde özellikle batıda çok yaygınlaşmaya başlamıştır. En temel yoga duruşlarının ve nefes egzersizlerinin bulunduğu, genelde kişilerin ruhsal uygulamalara hazırlanmasına yardımcı olarak gösterilen bir türdür.

Temel fiziksel hareketleri içerdiği için uygulaması noktasında çok daha kolay olduğunu da eklemek lazım. Kişinin gevşemesini, daha rahat hissetmesini sağlar.

Vinyasa Yoga Nedir?

 

Yoğun uygulamaların bulunduğu yoga tarzlarından birisidir. Bu açıdan değerlendirildiği zaman Ashtanga Yoga ile benzediğini söyleyebiliriz. 1980’lerin sonlarından sonra iyice yaygınlaşan Vinyasa Yoga, oldukça aktif ve atletik bir yoga tarzı olarak da bilinir.

Hareketlerin akıcı bir sıra içerisinde olması nedeniyle yeni başlayanlar için biraz daha zorlayıcı gelebilir. Pozdan poza hızlı geçişler vardır.

Kundalini Yoga Nedir?

 

Yedi çakranın her birinden yukarı doğru çekmek, omurga tabanındaki enerjiyi uyandırmak için tasarlanan Kundalini Yoga, dinamik nefes alma uygulamalarıyla birden fazla hareket ve egzersizin bileştirildiği bir stile dayanır.

Sıklıkla tekrarlanan ve her seferinde nefesle senkronize edilen özel kundalini egzersizleri “Kriya” olarak isimlendirilir.

Yin Yoga Nedir?

 

Diğer stillerle karşılaştırıldığı zaman çok daha yavaş bir stildir. Yin Yoga’da pozlar, genelde 5 dakika ve daha uzun süreler boyunca tutulur. Bu nedenle de zaten yavaş tempolu olarak bilinir.

Aslında hızlı bir temposu olmamasına karşın, uzun süreli pozlar bulunduğu için alışkan olmayan kişilerde biraz zorlayıcı olabilir.

Yin Yoga tarzında amaç, kişide esneklik ile derinliği arttırmak ve eklemler arasındaki dolaşımı daha iyi bir hale getirmektir.

Yoga Nasıl Yapılır?

Yoga nedir, ne işe yarar artık biliyoruz ama bu işte yeni olanların merak ettikleri bir kısım daha var. Tabii ki “Yoga nasıl yapılır?” sorusunun cevabı. Yukarıda da saydığımız farklı tarzlara bağlı olarak farklı uygulamalar yapılmakta. Fakat bunu genellemek istediğimiz zaman bir işleyiş elde edebiliriz. Nasıl başlanıyor ve nasıl ilerleniyor bunu aktarabiliriz.

Birinci Aşama: İlk olarak nefes egzersizleri

Vücudu rahatlatmak ve hazırlamak için nefes egzersizleriyle başlanır. Doğru bir şekilde nefes almalı ve stresinizi giderek azaltmalısınız. Kişiye iyi gelmeyen düşünceleri uzaklaştırarak, o an yogadan vücudunuzun en iyi verimi alması için odaklanıp enerjinizi yükseltebilirsiniz.

İkinci Aşama: Duruşlara ve Pozlara Geçilir

Ardından fiziksel etkinlik kısmına geçilir. Tabii ki tüm bu aşamaları en doğru şekilde yapmak için mutlaka uzman isimlerden destek almanız ve doğru teknikleri uygulamanız gerektiğini de hatırlatalım.

Son Aşama: Artık Gevşeme Zamanı

Fiziksel etkinlik bölümünden sonra artık gevşeme zamanına geçiş yapılır. Bu aşamada vücut gevşetilerek meditasyon da yapıldığını görürüz.

Tekrar hatırlatalım ki tarzlara ve uygulamalara göre “Yoga nasıl yapılır?” sorusunun cevapları da çeşitlenmekte. Burada yapacağınız en iyi şey, uzmanlardan destek alarak en iyi şekilde uygulamalarınızı gerçekleştirmek olacaktır. Son aşamaya yani yoganın faydaları bölümümüze geçmeden önce, bazı yoga hareketlerinden de örnekler verelim.

Sağlıklı, esnek ve hafif bir yaşam için Yin Yoga Eğitimi kayıtları başladı.

Temel ve Basit Yoga Hareketleri

Birkaç hareketten ve bu hareketlerin size kazandırdıklarından söz etmeye çalışacağız. Genelde basit yoga hareketlerini seçtiğimizi de bir kez daha hatırlatalım.

Aşağı Bakan Köpek Hareketi

Kolları, omzu ve sırtı güçlendiren bu harekette üçgen benzeri bir şekil oluşturulur.

Nasıl Yapılır?

  1. Dizleriniz ve ellerinizin üzerinde köpek pozisyonu alınır ve eller omuz mesafesinde açılır. Ayak parmakları da kıvrılır.
  2. Nefes alınır ve avuçlar, yük eşit olacak şekilde bastırılırken dizler yerden yavaşça kaldırılır.
  3. Kalçalar yukarı ve arkaya doğru kaldırılır ve omurga uzatılmaya çalışılır.
  4. Bacaklar düzleştirilir ve nefes verilir.
  5. Kürek kemikleri sırta doğru yaslanır ve üst kollar da yere doğru döndürülür.
  6. Pozu korurken nefes alıp vermeye devam edilir.
  7. Artıları:Sırt ağrılarının hafiflemesine yardımcı olur.

Plank Duruşu Hareketi

Çok yaygın uygulanan bir hareket olan plank duruşu, birçok bölümün aynı anda fayda görmesini sağlar. Kollar, bacaklar, karın ve omuzlar için güçlendirici etkisi vardır.

Nasıl Yapılır?
  1. Aşağı bakan köpek pozisyonuna geçin.
  2. Vücudunuzu düz bir çizgi haline getirene kadar öne doğru kayın ve topuklarınız ayak parmaklarınızın üzerine, omuzlarınız bileklere gelecek şekilde ayarlayın. Bu pozisyona gelene kadar nefes verin.
  3. Boynunuzu çok kaldırmadan önünüzdeki zemin bölümüne doğru bakın. Bu sırada ellerinizi aşağı doğru itin, omurganızın da öne doğru uzadığını hissedin.
  4. Pozu korurken nefes alıp vermeye devam edin.

Artıları:

Karın kaslarınız, kollar ve bileklerin güçlenmesini sağlar.

 

Ağaç Duruşu Hareketi

Basit yoga hareketleri içerisinde yine yaygın olarak kullanıldığını gördüğümüz ağaç duruşu hareketi, uygulanış olarak da oldukça basittir. Özellikle denge konusunda kendinizi daha iyi bir noktaya taşımak için tercih edebilirsiniz.

Nasıl Yapılır?
  1. Ayaklarınızı hafif şekilde ayrık pozisyona getirin. Birkaç kısa nefes alın ve rahatlayın.
  2. Ağırlığınızı hafifçe sol bacağınıza doğru verin.
  3. Sağ bacağınızı kaldırın ve sağ ayak tabanınızı da sol bacağınızın iç uyluk kısmına yerleştirin.
  4. Pozisyon aldıktan sonra vücudunuzu dikleştirin. Dilerseniz avuç içlerinizi göğüs seviyesinde birleştirerek dengenizi korumaya yardımcı olabilirsiniz.
  5. Aynı hareketi diğer bacağınız için de uygulayın.

Artıları:

Omurganızın duruş pozisyonunun iyileşmesine yardımcı olurken, dengenizin de artmasını sağlar.

 

Kobra Duruşu Hareketi

Omurganızın esnekliğinin biraz daha artmasını sağlar ve sırt kaslarınızı da güçlendirmeye yardımcı olur. Ayrıca karın bölümünde de esneme sağlar.

Nasıl Yapılır?
  1. Alnınızı matın üzerine koyun. Ayak tırnaklarınız da yine matın üzerine temas edecek şekilde olsun.
  2. Dirsekleriniz gövdenize yakın bir pozisyonda, ellerinizde omuz hizanızda olacak şekilde bir yerleşim sağlayın.
  3. Başınızı ve göğsünüzü yukarı doğru kaldırın, bu sırada nefes alın. Bu pozisyonda bir süre kalın.
  4. Nefes verirken başınızı tekrar mata doğru indirin.

Artıları:Sırtı güçlendirme konusunda güzel bir hareket.

 

Basit yoga hareketlerinden de söz ettiğimize göre artık son kısma yani yoganın faydaları bölümüne atlayabiliriz.

Sağlıklı, esnek ve hafif bir yaşam için Yin Yoga Eğitimi kayıtları başladı.

Yoganın Faydaları Nelerdir?

Yoganın hem zihinsel faydaları hem de bedensel faydaları olduğu bilinmekte. Bu konuda da yapılan birçok araştırma var. En çok bilinen faydalardan söz edelim.

Zihinsel Sağlığı İyileştirmede Yardımcıdır

Yoga, zihinde rahatlatıcı bir etkiye sahiptir. Yapılan çalışmalar Majör depresif bozukluğunda, düzenli yoganın, iyileşmeye yardımcı olduğunu göstermiştir. (1)

Gücünüzün Artmasını Sağlar

Her yoga hareketi ya da her yoga tarzı değil ama bazı yoga tarzları, güç geliştirme konusunda da etkilidir. Vücudunuzun zaman içerisinde daha da güçlenmesine yardımcıdır. (2)

Yoga Dengenizin İyileşmesini Sağlar

Özellikle yukarıda da söz ettiğimiz gibi ağaç duruşu şeklinde hareketler, zaman içerisinde dengenizin iyileşmesine yardımcı olacaktır. Yapılan çalışmalar yoganın sporcularda da dengeyi iyileştirme etkisi olduğunu ortaya koymuştur. (3)

Daha İyi Bir Duruş Pozisyonu Oluşturulmasına Yardımcı Olur

Yoga hareketleri, hamstringler gibi gergin olan kasların serbest kalmasına yardımcı olur ve omurganın hareketliliği de artar. Bu da daha iyi duruş pozisyonu ve daha iyi hizalama için etkilidir. (4)

Daha Kaliteli Bir Uyku Düzeni Sağlayabilir

Yine yapılan çalışmalarda, yoganın insanların uykuya dalmasını kolaylaştırdığı ve derin uyku sürelerini iyileştirdiği gözlemlenmiştir. Yoganın kişileri stresten uzaklaştırması, zihinsel sakinleşme sağlaması ve düzenli fiziksel hareket sağlamasının kişinin uyku kalitesinin artmasında etkili olduğu düşünülüyor. (5)

Esnekliğinizin Artmasını Sağlar

Yogada birçok farklı stil ve hareket bulunmakta. Tüm bu stillerin ve hareketlerin ortak noktası ise vücudunuzun esnekliğini arttırıyor olmaları. Özellikle orta yaş üstü kişilerde esnekliği arttırmak adına yoganın tavsiye edildiği de biliniyor. (6)

Stresten Kurtulma Konusunda Yardımcıdır

Yoganın meditasyon etkisi ve zihin üzerinde rahatlayıcı artısının olması, stresten kurtulmak konusunda da en iyi yardımcılardan biri olmasını sağlıyor. Özellikle nefes çalışmaları, stresi azaltmak için mükemmel bir etki göstermekte.

“Yoga nedir, ne işe yarar?”, “Yoga türleri neler?”, “Yoganın tarihi nereye dayanıyor?”, “Yoganın faydaları neler?” sorularına cevap bulduğumuzu düşünüyoruz. Giriş kısmında da söylediğimiz gibi sanılanın aksine aslında yoga, çok daha geniş ve bir o kadar köklü bir kavramı temsil ediyor. İnsanlık tarihinde de felsefe ve hatta bilim tarihinde de önemli bir yeri bulunmakta.

Kaynakça

  1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5871291/
  2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6451238/
  3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4728955/
  4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4339138/
  5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5385214/
  6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25042310/
Whatsapp