UMAY - BİLİM SANAT VE YAŞAM MERKEZİ
 

HER YAŞ ÇOCUKLAR İÇİN AKIL VE ZEKA OYUNLARI

16 AĞU 2023
 
 

Çocukluk dönemindeki beyin gelişimi, ilerleyen dönemleri de etkilemesinden dolayı ebeveynler tarafından önem verilmesi gereken konulardan birisidir. Çocukların fiziksel olarak sağlıklı büyümesine ne kadar önem veriliyorsa, aynı şekilde zihinsel olarak da sağlıklı bir şekilde büyümesi sağlanmalıdır. Tıpkı vücutta olduğu gibi beynin de sağlıklı bir şekilde gelişmesi ve büyümesi için ise çeşitli aktivitelere ihtiyaç vardır. Bu noktada çocukların yaşlarına uygun, çocuklar için akıl ve zeka oyunları hem çocukların eğlenceli zaman geçirmelerini sağlar hem de zihinsel becerilerini geliştirmeleri noktasında etkili olur.

Özellikle ilerleyen dönemlerde zihinsel gelişimin yeterli ve sağlıklı düzeyde olması için akıl oyunlarıyla yapılan aktivitelerin önemi dikkat çekici şekilde fazladır. Bu noktada ebeveynlerin dikkat edeceği kısım ise doğru akıl ve zeka oyunlarını seçmek ve çocukların bu zihinsel gelişimine katkı sağlamak olacaktır.

Peki, her yaş çocuklar için akıl ve zeka oyunları önerileri vermek istersek hangi oyunlardan söz ederiz? Ailelerin çok fazla masraf yapmadan, çocuklarının zihinsel gelişimlerine katkı sağlayabilecekleri oyunlara bakalım.

Çocuklar için Akıl ve Zeka Oyunları

Baştan beri söylediğimiz gibi burada önemli olan uygun yaş aralığı için uygun olan akıl ve zeka oyunlarını seçmek olacak. Biz de bunu göz önüne alarak, yaş gruplarına göre oyunları sınıflandıracağız.

2-4 Yaş Çocuklar için Zeka Oyunları

Oyunların en etkili olduğu yaş grubundan başlayalım. Bu yaş grubunda genelde çocuklar öğrenmeye açtır desek yeridir. Her bilgiyi alma evresindedirler. Bu nedenle 2-4 yaş çocuklar için zeka oyunları çok daha önemlidir. Birkaç örnek oyundan söz etmek gerekecek.

Bloklar İnşa Etme

Bloklar inşa etme, çok uzun yıllardan beridir çocuklar için en temel zeka oyunlarından biri olmuştur. Günümüzde de bloklardan inşa yapmak, hala geçerliliği olan zeka oyunları arasında yer alıyor.

Ne Kazanılır: Bu oyunla beraber çocukların renkleri daha iyi tanıması, şekilleri tanıması ve yaratıcılık kazanması sağlanır. Ayrıca çocukların uzamsal farkındalık kazanması noktasında da etkili olan bir oyundur.

Nasıl Oynanır: Temel renk ve şekillerde olan bloklar ile çocukların basit desenler yapması sağlanır. Çocuğunuza örnek olması açısından basit desenleri siz yapabilir ve ardından da çocuğunuzdan bu desenleri yapmasını isteyebilirsiniz.

Yuvalama ve İstifleme Oyuncakları ile Oynama

Aslında çok basit bir oyun olarak gösterilebilir ama yine 2-4 yaş çocuklar için zeka oyunları içerisinde vazgeçilmezlerden birisidir. Oyuncakları yerleştirmenin ve istifleme dediğimiz üst üste dizmenin çok kolay olduğunu düşünebilirsiniz. Ama bunun etkisinin çok daha fazla olduğunu belirtelim.

Ne Kazanılır: Çocuğunuzun sıralama yeteneğini, dengesini, görsel algısını ve ince motor becerilerinin gelişmesini sağlar. Ayrıca doğru şekilleri yerleştirmeyi ve sıralamayı öğrenmesi çocuğunuzun koordinasyon becerilerinin de artmasını sağlayacaktır. Yine çok eski ve etkili olan oyunlardan biri olarak gösterilebilir.

Nasıl Oynanır: Eğer çocuğunuz ilk defa bu tip oyuncaklarla oynayacaksa, halka şeklinde istifleme oyuncaklarını tercih ederek başlamanız daha faydalı olacaktır. Halkaların dizildiği bu oyuncaklar biraz daha başlangıç seviyesine hitap ediyor denebilir. Sonrasında üzerinde baskılı desenlerin olduğu, farklı boyutların olduğu daha geniş oyuncaklar da tercih edilebilir. Burada çocuğunuzun yaşının önemli olduğunu söyleyebiliriz. Yaş arttıkça oyuncakların çeşitliliği ve zorluğu da biraz daha artabilir.

Bant Kaldırma Oyunu

2-4 yaş çocuklar için akıl oyunları arasında gösterebileceğimiz bant oyunu, beyin aktivitelerinin de geliştirilmesini sağlayan oyunlardan bir tanesi. Ekstra bir oyuncağa ya da alete gerek yok. Sadece maskeleme bandınızın olması yeterli olacaktır.

Ne Kazanılır: Çocuklar bu yaşlarda, hissetme, kaşıma nesneleri inceleme gibi aktivitelere ilgi gösterirler. Bant oyunu da çocukların odaklanmasını sağlayarak basit beyin aktivitelerinin gelişmesini sağlayacaktır.

Nasıl Oynanır: Düz bir yüzeye yapıştıracağınız maskeleme bandının, nasıl çıkarılacağını çocuğunuza gösterin. Sonrasında düz bir masaya ya da deftere yeni bir parça maskeleme bandı yapıştırın ve çocuğunuzun onu keşfedip kaldırmak için uğraşmasını sağlayın. Aktiviteyi daha da zenginleştirmek için farklı renk bantlar kullanarak çocuğunuzun ilgisini daha fazla çekmeye çalışabilirsiniz. Tabii ki çocuğunuz bant ile oynarken başından ayrılmayın.

Engelleri Aşma Oyunları

2-4 yaş çocuklar için zeka oyunları kategorimizde son önerimiz ise engel oyunu olsun. Yine çok basit bir oyun olsa da gelişim açısından etkili bir oyundan söz ediyoruz. Çocuğunuzun akıl ve fiziksel aktivite yeteneklerini geliştirecek bir oyun.

Ne Kazanılır: Çocuğunuzun kaba motor becerilerinin, görsel algı yeteneklerinin, koordinasyon ve problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi sağlanır. Aynı zamanda motor planlama yetenekleri için de bir artı sağlar.

Nasıl Oynanır: Zararsız ev gereçlerini kullanarak basit engeller oluşturabilirsiniz. Bu engellerden oluşan bir oyun alanı yapın ve çocuğunuzun bu engelleri aşmayı öğrenmesini sağlayın. Çocuğunuz engelleri nasıl aşacağını öğrenecek motor becerilerini geliştirecektir.

Çocuklar için zeka ve akıl oyunlarına devam edelim. Artık bir sonraki yaş grubumuza geçiş yapabiliriz.

3-8 Yaş Çocuklar için Zeka Oyunları

Bir sonraki grubumuz 3-8 yaş çocuklar olacak. Bu kez iki ayrı oyundan söz edeceğiz. Yine basit ama etkisi önemli oyunlara yer vermeye çalışacağız.

Çocuklar için Bilim Okulu Proje X yeni sezonda her ay, yeni bir atölye ile Umay’da.

Bulmaca Oyunları

Her yaşa uygun olan bulmaca oyunları içerisinden seçim yapabilirsiniz. 3-8 yaş çocuklar için bulmaca oyunları genelde tahta bulmacalar şeklinde oluyor. Şekillerin doğru yerlere yerleştirilmesi şeklinde tahta bulmacaların dışında çeşitli mantık bulmacaları da var.

Ne Kazanılır: Çocuğunuzun uzamsal algısının gelişmesi, ince motor becerilerinin gelişmesi ve bilişsel algılarının zenginleşmesi sağlanır. Beyin gelişimi için de bu tip bulmacaların çok etkili olduğunun altını çizmek lazım.

Nasıl Oynanır: Seçilecek olan bulmacaya göre değişiyor. Ama dediğimiz gibi genelde tahta şekillerin doğru yerlere yerleştirilmesi şeklinde ilerleyen bulmacalar görüyoruz.

Rol Yapma Kitleri

Minik tiyatro setlerini de bu kitlere örnek olarak verebiliriz. Çocukların hayal gücünün gelişmesinde etkili olan oyunlardan birisi.

Ne Kazanılır: Çocukların hayal dünyasını geliştirir ve yaratıcı zekalarına katkıda bulunur. Aynı zamanda çocukların çevredeki dünyayı daha iyi anlamalarını da sağlayacaktır. Sosyal ve duygusal becerilerin de gelişmesi üzerinde etkilidir.

Nasıl Oynanır: Genelde bu tip kitlerin çok fazla çeşitli olduğunu görürüz. Doktorculuktan tutun da aşçılık setlerine kadar birçok oyun seti var. Artık sete göre de bir konsept belirlenip ebeveynler çocukla bu konsept eşliğinde oyun oynayabilir.

5-12 Yaş Çocuklar için Zeka Oyunları

Geldik son yaş grubumuza. Bu kez oyunlarımız biraz daha değişecek zira 5-12 yaş çocuklar için akıl oyunları, biraz daha karmaşıklaşıyor. Daha fazla düşünce gücü isteyen ve beyni daha fazla çalıştıran oyunları gördüğümüz bir yaş grubu.

Robotik Kodlama, çocuklara temel kodlama bilgisini öğretip; matematiksel düşünce yeteneği, neden-sonuç ilişkisi kurabilme ve algoritmik düşünce kazandırmayı hedefleyen 7-14 yaş grubu için idealdir.

Hikaye Anlatma Oyunu

Eğlenceli bir zaman geçirebileceğiniz oyunlardan birisi. Özellikle çocukların yaratıcılığı üzerinde etkili olan oyun için detaylara bakalım.

Ne Kazanılır: Çocuğunuzun hayal gücünün gelişmesine katkı sağladığı gibi, çocuğunuzun kelime bilgisi ve dilinin de gelişmesini sağlar. Ayrıca bu tip oyunlarla beraber çocuklar özgüven de kazanmış olur.

Nasıl Oynanır: Hikaye odaklı bir dergi ya da bir çizgi kitap kullanabilirsiniz. Çocuğunuzun rastgele bir sayfayı açmasını ve sonrasında o sayfada yer alan ögelerle bir hikaye oluşturmasını istersiniz. Özellikle resimli hikaye kitapları kullanılarak sayfadaki ögelerle beraber bir hikaye oluşturulabilir.

Anlatılan Nesneyi Bulma

Yine görsel zeka konusunda artı sağlayacak bir oyun daha. Çocukların beyin jimnastiği yapmasını sağlayacak olan oyun, nesneleri daha derinlemesine tanımlamak açısından da yararlıdır.

Ne Kazanılır: Bu tür oyunlarda çocukların düşünme yeteneklerinin ve çevresel gözlemlerinin gelişmesi sağlanır. Ayrıca çocukların bilişsel sistemlerinin geliştirmeye de yardımcı olur.

Nasıl Oynanır: Bir resim içerisinden bir nesne belirlenir. Ardından nesnenin ipucu özelliklerinden söz edilerek, çocukların bu nesneyi tahmin etmeleri sağlanır.

Doğaçlama Hikaye Oyunu

5-12 yaş çocukları için zeka oyunları içerisinde en eğlenceli olanlarından birisi de doğaçlama hikaye oyunudur diyebiliriz. Tüm aile ile oynanabilen oyun, hem eğlenceli hem de çocuğunuzun beyin gelişimine etkilidir.

Ne Kazanılır: Çocukların beyin fırtınası yeteneklerinin artmasına, gözlemlerinin gelişmesine ve karar verme yeteneklerinin iyileşmesine olanak sağlar.

Nasıl Oynanır: Odadaki ya da ortamdaki her bir kişi bir kelime söyler ve çocuk bu kelimeleri kullanarak bir hikaye oluşturur. Doğaçlama yeteneklerine bağlı olarak uzun bir hikaye oluşturulabilir.

Her yaş çocuklar için akıl ve zeka oyunları rehberimizin sonuna geldik. Bu ve bunlar gibi daha birçok oyunu sayabiliriz. Ebeveynlerin bu tip geliştirici oyunlarla beraber çocuklarıyla kaliteli zaman geçirmesinin de çok önemli bir nokta olduğunu eklemiş olalım. Giriş kısmında söylediğimiz gibi çocukların fiziksel gelişimi ne kadar önemliyse, zihinsel gelişimi de o kadar önemlidir.
Whatsapp